EGE
OvalarEge Bölümü'nde horstlar arasında kalan grabenler birer alüvyon ovasıdır. Bunlar Bakırçay, Gediz, Büyük ve Küçük Menderes grabenleridir. Bu grabenler fiziksel bir haritada yeşil renk ile gösterilir. Gediz ağzında Menemen Delta ovası, Büyük Menderes ağzında Balat Delta ovası oluşmuştur.
Göller
Bölge sınırları içindeki başlıca göller Bafa gölü (Çamiçi),Marmara, Işıklı,Simav, Serçin ve Azap gölleridir.
Nüfus ve Toplumsal Yapı
Kentleşmenin en yoğun yaşandığı bölge konumundadır. Ülkemiz nüfusunun 1/8 kadarı Ege Bölgesi'nde yaşamaktadır. Bu nüfusun yarıdan fazlası (%62,2) kentlerdedir. Ege Bölgesi'nin ortalama nüfus yoğunluğu ise Türkiye ortalamasının üzerindedir. Nüfus yoğunluğu açısından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada bulunur. Ege Bölümü'ndeki ovalar üzerinde fazla olan nüfus yoğunluğu, İç Batı Anadolu Bölümü'nde ve Menteşe Yöresi'nde azalır.
Nüfus bakımından Ege Bölgesi'ndeki illerin sırası şöyledir:
- İzmir = 3,245,549
- Manisa = 1.380.920
- Aydın = 963.633
- Denizli = 959,900
- Afyonkarahisar = 701,600
- Kütahya = 584,000
- Uşak = 600,000
Merkezi nüfus bakımından sıralama şöyledir (2008 sonuçları):
- İzmir :3.278.000
- Denizli :491.000
- Manisa :289.000
- Uşak :177.000
- Kütahya :214.000
- Aydın :179.000
- Afyonkr :171.000
* Veriler 2007 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır.
Sıra![]() |
Kent![]() |
1990 Sayımı![]() |
2000 Sayımı![]() |
2007 Sayımı![]() |
2008 tahmini![]() |
Bağlı olduğu il![]() |
1 | İzmir | 1.758.780 | 2.232.265 | 2.606.294 | 2.656.148 | İzmir |
2 | Denizli | 203.800 | 275.500 | 389.200 | 491.000 | Denizli |
3 | Manisa | 158.900 | 214.400 | 281.800 | 276,000 | Manisa |
4 | Kütahya | 130.944 | 167,000 | 213,00 | 209,000 | Kütahya |
5 | Aydın | 107.000 | 143.300 | 168.000 | 174.000 | Aydın |
6 | Uşak | 105.300 | 137.000 | 173.000 | 172.700 | Uşak |
7 | Afyon | 95.600 | 129,000 | 160,000 | 163.000 | Afyonkarahisar |
8 | Turgutlu | 73.634 | 93.727 | 111.000 | 113.374 | Manisa |
9 | Nazilli | 80.277 | 105.665 | 103.759 | 108.000 | Aydın |
10 | Salihli | 70.861 | 83.137 | 96.600 | 96.400 | Manisa |
11 | Akhisar | 73.944 | 81.510 | 96.400 | 99.400 | Manisa |
12 | Ödemiş | 51.620 | 61.896 | 71.219 | 72.372 | İzmir |
13 | Soma | 49.977 | 60.600 | 70.700 | 73.100 | Manisa |
14 | Söke | 50.900 | 62.400 | 66.200 | 66.000 | Aydın |
15 | Torbalı | 21.167 | 38.099 | 62.080 | 111.487 | İzmir |
16 | Bergama | 42.554 | 52.173 | 58.212 | 59.133 | İzmir |
17 | Tavşanlı | 38.214 | 47.224 | 55.240 | 56.242 | Kütahya |
18 | Kuşadası | 31.911 | 47.661 | 54.663 | 56.001 | Aydın |
19 | Menemen | 29.006 | 46.079 | 53.940 | 55.407 | İzmir |
Ekonomi ve Yerleşim
Tarım
Ege Bölgesi’nde nüfusun çoğunluğu iklim toprak koşulları ve ulaşım kolaylıklarının da elverişliliğiyle geçimini tarımdan sağlar. Ege bölümünde Akdeniz iklimine uygun bazı bitkiler (zeytin, üzüm vb.) ağır basar. Ege bölümünden, İçbatı Anadolu bölümüne geçildikçe, tarımın niteliği değişir; tahıl ekimi artar ve hayvancılık geçimde daha önemli yer tutar. Tahıl ekiminde buğday başta gelir, onu arpa ve mısır izler. Buğday özellikle Afyon ve Denizli’de üretilir bu illeri İzmir, Aydın ve Muğla izler. Arpa ise Afyon ve Manisa illerinde, mısırın da başlıca ekim alanı Manisa’dır. Pirinç ekimine ovalarda az miktarda yer verilir. Bölgede yaş ve kuru sebze üretimine de önem verilir. İklim koşulları uygun olduğu için, turfanda sebze (domates, fasulye vb.) yetiştirilerek öbür bölgelere yollanır. Soğan ve patates ekimi yaygındır; baklagillerden en çok nohut ekilir. Kavun ve karpuz üretimi de yaygın biçimde yapılmaktadır.
Bölgede yetiştirilen sanayi bitkileri arasında tütün, pamuk, susam, keten ve şekerpancarı baş sıralarda yer alır. Edremit Körfezi kıyıları yağ zeytini üretimi kesir ağaç sayısı bakımından başta gelir bakımından önemlidir. Üzüm bağlarına da bölgenin her yerinde rastlanır. Üzüm ayrıca şarap ve pekmez yapımında da kullanılır. Kuru üzüm İzmir yöresinde, kış soğuna dayanamayan incir ise kıyı kesimlerde yetişir. Ülkemizdeki incir ağaçlarının yaklaşık olarak %81’i Ege Bölgesi’ndedir. Turunçgiller bölgenin özellikle güney kesiminde yetişir; Bodrum’da mandalina; Aydın ve Nazilli arasında portakal yetişir.
Hayvancılık
Ege bölgesinde hayvancılık çok gelişmemiştir. Üstelik yakın dönemde otlakların daralması nedeniyle, hayvan sayısında azalma gözlenmektedir. Kıyı kesimde daha çok kıl keçisi, tiftik keçisi ve koyun, iç kesimlerde sığır ve manda besiciliği yaygındır. Balıkçılık ise eski önemini kaybetmiştir özellikle İzmir Körfezi’nin sularını pis olmasından dolayı. Yine eski önemini yitirmiş olmakla birlikte Bodrum kıyılarında sünger avcılığı yapılmaktadır.Aynı zamanda Ege Bölgesi'nde kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmaktadır.
Yeraltı Kaynakları
Ege Bölgesi yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengindir; ama madenlerin birçoğu İlkçağ’dan beri işletildiğinden, tükenmiştir. Bölgede yaygın olan linyit yatakları, Kütahya ve Soma yörelerinde toplanmıştır. Kütahya yöresindeki linyitlerin işletilmesi Kütahya-Balıkesir demiryolunun yapılmasıyla kolaylaşmıştır. İşletilen yataklardan biri Değirmisaz havzasıdır; Tunçbilek bölgesindeki yataklarsa daha önemlidir. Soma’dan da oldukça iyi nitelikli linyit kömürü çıkarılmaktadır. Demire katılarak çelik elde etmeye yarayan krom, Kütahya ve Balıkesir arasındaki yataklardan Çardı’da çıkarılırken, günümüzde bu ocak tükendiği için bırakılmış, onun yerine Dağardı ve Dursunbey dolaylarındaki ocaklar işletilmeye açılmıştır. Bölgedeki çok sayıda demir yatağının başlıcaları Edremit yöresinde, Ayvalık’ın güneyinde ve Simav çevresinde yer alır; Selçuk, Uşak ve Tire’de zımpara yatakları işletilir. Ayrıca çeşitli mermer, civa, bor, manganez yatakları vardır. Türkiye’nin en önemli maden suyu Afyon dolaylarında Kızılay tarafından işletilmekte İzmir’in Çamaltı tuzlalarından da Türkiye’nin toplam tuz ürünün 3/5’ü elde edilmektedir.
Sanayi Etkinlikleri
Ege Bölgesi Türkiye’de Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır. Özellikle İzmir’de toplanmış olan başlıca sanayi kolları arasında dokumacılık da vardır.Dokumacılık ve tekstil Denizli ve ilçelerinde oldukça fazladır.
'Ulaşım'
'KARA YOLU ULAŞIMI'
ege bölgesinde karayolu ulaşımı oldukça gelişmiştir. Başlıca ulaşım merkezleri=izmir, aydın, fethiye, manisa.
'DENİZ YOLU ULAŞIMI'
izmir, çeşme, kuşadası, didim, bodrum, fethiye, marmaris.
'HAVA YOLU ULAŞIMI'
İZMİR, BODRUM, UŞAK.
Sanayi
Sanayi bakımından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada gelir. Bölümler arasında gelişmişlik ve sanayi oranı bakımından büyük farklılık vardır. Asıl Ege Bölümü sanayi bakımından daha gelişmiştir. Zaten bölgenin en büyük ve gelişmiş kenti İzmir de bu bölümde yer alır. İzmir sanayisi, fuarı, ve ihracat limanı ile önemli bir kentimizdir. İzmir’de Aliağa Petrol Rafinerisi de bulunmaktadır. İzmir'de otomotiv, madeni eşya, kimya, seramik, dokuma, çimento, sigara ve zeytinyağı, Edremit ve Ayvalık'ta zeytinyağı, Aydın, Denizli ve Manisa'da dokuma, Uşak'ta şeker, dokuma ve deri, Afyonkarahisar'da şeker, çimento, kâğıt ve mermer, Uşak, Gördes, Kula, Demirci ve Simav'da halıcılık sektörleri vardır.
Yerleşme Özellikleri, Ticareti ve Turizmi
Ege Bölgesi'ndeki kentler, çoğunlukla ana yolların geçtiği oluklar ve verimli ovaların kenarlarında yer alır; kıyı kesiminde ise körfezlerin kenarlarında bulunur.Kırsal yerleşmeler, genellikle ovalardaki akarsu kenarlarında ve vadi içlerinde görülür.
Bölge turizminde Pamukkale-Denizli önemli yer tutar.